✍️ Hoi! Ik ben Nova, ik ben werkzaam als toxicoloog en in deze blog ga ik jullie bijpraten over glyfosaat en de impact ervan op onze gezondheid en leefomgeving :)

Je Gezondheid een BOOST geven? 🍏 ➜

Wat is glyfosaat?

Glyfosaat is een veelgebruikt bestrijdingsmiddel dat je waarschijnlijk kent als het actieve ingrediënt in onkruidverdelgers zoals Roundup. Maar wist je dat glyfosaat niet alleen in landbouwproducten zit, maar ook in voedsel, drinkwater en zelfs in de lucht? Het is eigenlijk overal!

Je zou denken dat iets wat zo wijdverspreid is, wel veilig moet zijn, toch? Helaas is de werkelijkheid wat ingewikkelder. Veel mensen realiseren zich niet hoe gemakkelijk ze dagelijks in aanraking komen met glyfosaat.

Van de sneetjes brood bij het ontbijt tot dat glas wijn op vrijdagavond—de kans is groot dat je zonder het te weten een beetje glyfosaat binnenkrijgt. En dat roept natuurlijk vragen op: hoe schadelijk is dit spul eigenlijk? Waarom wordt het zo massaal gebruikt?

Tijd om dieper in dit onderwerp te duiken en te ontdekken waar glyfosaat zich allemaal verstopt, hoe het daar terechtkomt en wat dat betekent voor onze gezondheid. Laten we de feiten op een rij zetten!

Wat is glyfosaat precies?

Glyfosaat is een chemische stof die speciaal is ontworpen om onkruid te bestrijden. Het werkt door een enzym te blokkeren dat planten nodig hebben om te groeien. Geen enzym, geen groei—einde verhaal voor het onkruid.

Dat klinkt simpel, maar de impact van deze stof is veel groter dan je misschien denkt. Het werd in de jaren '70 op de markt gebracht en sindsdien heeft het de landbouw drastisch veranderd.

Boeren konden plotseling ongewenste planten snel en effectief uitroeien zonder hun gewassen te beschadigen. Dit maakte het kweken van grote hoeveelheden voedsel efficiënter, maar bracht ook nieuwe zorgen met zich mee.

Het probleem is dat glyfosaat niet zomaar verdwijnt. Het kan in de bodem blijven hangen, opgenomen worden door planten en zelfs via waterstromen verspreid raken. En hoewel het in theorie alleen planten aanvalt, zijn er steeds meer studies die zich afvragen of het mogelijk ook effecten heeft op mens en dier.

Bovendien is glyfosaat inmiddels zo wijdverspreid dat je het terugvindt in allerlei onverwachte plekken. Van het brood dat je eet tot het fruit in je smoothie—het zit er waarschijnlijk in, zij het in kleine hoeveelheden.

Dit roept natuurlijk de vraag op: hoe veilig is het eigenlijk?

Hoe wordt glyfosaat gebruikt?

Boeren gebruiken glyfosaat om hun gewassen te beschermen tegen onkruid, en ook particulieren spuiten het maar al te graag over hun oprit of in de tuin. Daarnaast wordt het ingezet bij groenbeheer in parken en langs wegen.

Laatst sprak ik een boer uit mijn regio die me vertelde dat hij al jaren zoekt naar alternatieven voor glyfosaat, maar dat veel van die methodes gewoon niet zo goed werken of veel duurder zijn. Hij overwoog bijvoorbeeld het gebruik van natuurlijke bestrijdingsmiddelen zoals perilla-extract en spirulina.

Maar die zijn niet altijd praktisch of betaalbaar. Dit liet me inzien waarom de overstap naar glyfosaatvrij boeren nog niet zo makkelijk is.

Glyfosaat in landbouwgewassen

Omdat glyfosaat zo populair is in de landbouw, kunnen er resten van het middel in ons eten terechtkomen. Dit gebeurt op verschillende manieren. Wanneer gewassen bespoten worden, kunnen sporen van glyfosaat achterblijven op de bladeren en in de vruchten.

Maar het stopt daar niet—soms wordt glyfosaat ook gebruikt om gewassen te drogen vóór de oogst, waardoor de kans op residuen in het eindproduct toeneemt. Zelfs dieren die met deze gewassen gevoed worden, kunnen indirect glyfosaat binnenkrijgen.

Dit betekent dat melk, vlees en eieren ook sporen van deze stof kunnen bevatten. En laten we de bewerkte voedingsmiddelen niet vergeten!

Van ontbijtgranen tot snacks en pasta, veel producten die van granen of peulvruchten zijn gemaakt, kunnen kleine hoeveelheden glyfosaat bevatten. Hoewel de hoeveelheid glyfosaat die je via voedsel binnenkrijgt meestal binnen de wettelijke limieten blijft, blijft er discussie.

Over de mogelijke gezondheidsrisico’s bij langdurige blootstelling is nog veel onduidelijk. Daarom is het goed om te weten waar je voedsel vandaan komt en, indien mogelijk, te kiezen voor biologische producten of producten die minder risico lopen op glyfosaatbesmetting.

Welke gewassen bevatten vaak glyfosaat?

Vooral granen zoals tarwe, mais en haver worden ermee behandeld. Maar ook soja, koolzaad en suikerbieten krijgen vaak een dosis mee.

Volgens onderzoek van de European Food Safety Authority (EFSA) vinden we glyfosaat terug in veel gewassen. De hoeveelheid blijft meestal binnen de wettelijke limieten, maar de discussie over de langetermijneffecten blijft voortduren.

Interessant genoeg wordt gespeculeerd dat stoffen zoals fulvinezuur en broccolikiemen kunnen helpen bij het verminderen van de opname van schadelijke stoffen in ons lichaam.

Glyfosaat in voedselproducten

Omdat glyfosaat zo’n populaire onkruidverdelger is, vinden we het terug in tal van voedingsmiddelen. Dit betekent dat we er nauwelijks omheen kunnen in ons dagelijkse eetpatroon.

Van ontbijt tot avondeten, glyfosaat sluipt mee op ons bord zonder dat we het direct doorhebben. Zelfs producten waarvan je zou denken dat ze veilig zijn, zoals biologische voedingsmiddelen, kunnen soms sporen van glyfosaat bevatten.

Door kruisbesmetting via de bodem of het water kan dit gebeuren. Dit maakt het voor consumenten lastig om volledig glyfosaatvrij te eten, tenzij ze hun voedsel heel zorgvuldig kiezen en wassen.

Daarnaast zijn er steeds meer onderzoeken die de lange termijn effecten van glyfosaat op onze gezondheid bestuderen. Hoewel officiële instanties vaak aangeven dat de hoeveelheden binnen de veilige grenzen blijven, groeit de bezorgdheid.

Over de cumulatieve impact van constante blootstelling hoor je steeds vaker. Dit maakt het des te belangrijker om bewust te kiezen voor voeding die zo min mogelijk met glyfosaat in aanraking is geweest.

Zit glyfosaat in brood en ontbijtgranen?

Ja! Onderzoeken tonen aan dat sporen van glyfosaat kunnen worden gevonden in brood, ontbijtgranen en zelfs sommige biologische producten. Dit is zorgwekkend, want veel mensen kiezen juist voor deze voedingsmiddelen.

In de overtuiging dat ze gezond en vrij van schadelijke stoffen zijn. Ironisch genoeg worden rijstwafels en havermout vaak aangeraden als ‘gezonde keuzes’, maar ook daar kunnen glyfosaatresten in zitten.

Een studie van een onafhankelijke milieuorganisatie toonde zelfs aan dat een groot aantal populaire ontbijtgranen en mueslirepen glyfosaat bevatten in meetbare hoeveelheden. Dit roept vragen op over hoe effectief huidige regelgeving is.

Bij het beperken van glyfosaatgebruik in voedselproductie is nog veel winst te behalen. Sommige consumenten stappen daarom over op alternatieve graansoorten zoals quinoa en amarant, die minder kans lopen op glyfosaatbesmetting.

Toch blijft het een uitdaging om volledig glyfosaatvrij te eten zonder een zeer bewuste en vaak duurdere aanpak van voedselkeuze.

Glyfosaat in drinkwater

Door het wijdverspreide gebruik kan glyfosaat ook in ons drinkwater terechtkomen. Dit gebeurt niet alleen via landbouwgronden, maar ook door regenval die de stof van bespoten oppervlakken afspoelt.

Glyfosaat kan via afwatering in rivieren, meren en grondwaterreservoirs belanden, wat uiteindelijk invloed heeft op de drinkwatervoorziening. Wetenschappelijke studies tonen aan dat glyfosaat in lage concentraties aanwezig kan zijn in kraanwater.

En sommige milieuorganisaties roepen op tot strengere regelgeving om de hoeveelheden verder terug te dringen. In sommige landen worden zelfs speciale waterfilters aanbevolen om het risico op blootstelling te verminderen.

Hoewel waterzuiveringsinstallaties glyfosaat gedeeltelijk kunnen verwijderen, blijft het een uitdaging om het volledig uit het drinkwater te filteren. Dit zorgt voor extra bezorgdheid over de langetermijneffecten van regelmatige inname.

Vooral omdat glyfosaatresiduen ook in andere dagelijkse producten worden aangetroffen.

Hoe komt glyfosaat in ons water terecht?

Wanneer het regent of landbouwgrond wordt geïrrigeerd, spoelt glyfosaat van de velden en komt het uiteindelijk in rivieren en meren terecht.

Tijdens een waterkwaliteitsmeting in mijn gemeente bleek dat er sporen van glyfosaat in het drinkwater zaten. Dat verraste me behoorlijk! Het laat zien hoe hardnekkig deze stof is.

Er wordt zelfs gesproken over methodes zoals ontzuren en het toevoegen van kaneel-extract aan filtersystemen om schadelijke stoffen beter te neutraliseren.

Glyfosaat in vlees en zuivel

Dieren krijgen vaak voer met glyfosaatresten, wat betekent dat het indirect ook in dierlijke producten kan belanden. Dit gebeurt vooral bij vee dat wordt gevoed met granen zoals soja en maïs.

Die vaak bespoten worden met glyfosaat. Omdat deze dieren deze stoffen via hun voer binnenkrijgen, kunnen sporen van glyfosaat uiteindelijk in melk, eieren en vlees terechtkomen.

Bovendien wijzen sommige onderzoeken erop dat herkauwers zoals koeien glyfosaat minder efficiënt afbreken dan eerder werd gedacht, waardoor kleine hoeveelheden in hun weefsels kunnen ophopen.

Dit betekent dat mensen die regelmatig dierlijke producten consumeren, onbewust een fractie van dit bestrijdingsmiddel binnen kunnen krijgen. Hoewel de hoeveelheden in vlees en zuivelproducten meestal binnen de wettelijke limieten vallen, blijft de discussie bestaan.

Over de langetermijneffecten van een constante lage blootstelling aan glyfosaat is nog geen volledige duidelijkheid. Sommige boeren experimenteren inmiddels met alternatieve voedingsmethodes, zoals het verrijken van veevoer met kruiden.

Kruiden zoals brandnetel en salie, die mogelijk helpen bij het verminderen van toxines in het lichaam van de dieren.

Hoeveel glyfosaat zit er in vlees en melk?

De hoeveelheden zijn over het algemeen lager dan in granen, maar toch kan glyfosaat via veevoer in vlees, melk en eieren terechtkomen. Dit gebeurt vooral wanneer vee wordt gevoed met gewassen zoals soja en maïs.

Die veelvuldig bespoten worden met glyfosaat, waardoor er kleine hoeveelheden van het bestrijdingsmiddel in dierlijke producten aanwezig zijn. Een boer vertelde me dat sommige veehouders experimenteren met kruiden zoals salie en brandnetel in het dieet.

Dit zou niet alleen de algehele gezondheid verbeteren, maar ook mogelijk helpen bij het verminderen van de opname van gifstoffen. Andere experimenten richten zich op gefermenteerd gras of extra vezelrijk voer.

Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de invloed van bepaalde bacteriën en probiotica in de darmen van dieren, die glyfosaat mogelijk kunnen afbreken. Dit soort natuurlijke benaderingen winnen langzaam aan populariteit.

Toch blijven wetenschappers voorzichtig met uitspraken over de effectiviteit van deze methoden, en blijft het een onderwerp van voortdurende studie.

Glyfosaat in bier en wijn

Zelfs je favoriete drankje is niet veilig! Ja, ook die ontspannende borrel aan het einde van een lange dag of dat glas rode wijn bij een etentje kan sporen van glyfosaat bevatten.

Dat klinkt misschien verrassend, maar het heeft alles te maken met hoe gewassen zoals tarwe, gerst en druiven worden geteeld. Bier wordt vaak gebrouwen met gerst.

Aangezien veel gerstvelden bespoten worden met glyfosaat, is de kans groot dat er resten in de uiteindelijke drank belanden. Wijnliefhebbers zijn ook niet veilig.

Want druivenranken worden regelmatig behandeld om onkruid te bestrijden, wat betekent dat zelfs premium wijnen niet altijd gevrijwaard zijn van deze stof. Sommige brouwers en wijnmakers proberen glyfosaatvrije teeltmethoden toe te passen.

En er zijn al initiatieven gaande om biologisch bier en wijn populairder te maken. Maar totdat glyfosaat wereldwijd minder gebruikt wordt, blijft het lastig om je drankje helemaal vrij van bestrijdingsmiddelen te houden.

Hoe komt glyfosaat in alcohol terecht?

Tarwe, gerst en druiven worden vaak bespoten met glyfosaat om onkruidgroei te beheersen en opbrengsten te optimaliseren. Dit betekent dat resten van dit bestrijdingsmiddel niet alleen in de grond en het water terechtkomen.

Maar uiteindelijk ook in de producten die wij consumeren, zoals bier en wijn. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat sporen van glyfosaat zijn aangetroffen in populaire alcoholische dranken.

En hoewel de hoeveelheden meestal binnen de wettelijke limieten vallen, leidt dit tot bezorgdheid over de cumulatieve effecten van langdurige blootstelling. Sommige consumenten kiezen daarom steeds vaker voor biologische bieren en wijnen.

Die minder kans maken om glyfosaat te bevatten. Toch blijft het een uitdaging om volledig vrij van deze stof te blijven, aangezien kruisbesmetting via de bodem en waterbronnen moeilijk te vermijden is.

Proost... of toch niet?

Glyfosaat in de lucht en bodem

Niet alleen ons eten en drinken bevat glyfosaat, ook de lucht en de bodem kunnen ermee vervuild zijn. Dit komt doordat glyfosaat, wanneer het wordt gespoten, niet alleen op de gewassen terechtkomt.

Maar ook in de omringende omgeving verspreid wordt. Winden kunnen fijne deeltjes glyfosaat tientallen kilometers verderop vervoeren, wat betekent dat zelfs mensen die niet in een agrarisch gebied wonen eraan blootgesteld kunnen worden.

Daarnaast is glyfosaat wateroplosbaar, wat betekent dat het door regenval in de bodem sijpelt en zich ophoopt in grondwaterlagen. Dit heeft gevolgen voor planten, dieren en het ecosysteem als geheel.

Sommige studies tonen aan dat glyfosaat jaarlang in de bodem kan blijven, waardoor de effecten langdurig merkbaar zijn. Dit leidt tot zorgen over de impact op de biodiversiteit, aangezien nuttige insecten zoals bijen en vlinders mogelijk getroffen worden.

Bovendien is recent gebleken dat glyfosaat ook in huisstof terecht kan komen. Dit betekent dat we niet alleen in contact komen met de stof door wat we eten en drinken.

Maar ook door de lucht die we inademen en de oppervlakken die we aanraken. Dit maakt het des te belangrijker om bewust om te gaan met blootstelling en te kiezen voor methoden die het contact met glyfosaat verminderen.

Worden we blootgesteld aan glyfosaat via de lucht?

Jazeker! Vooral in landbouwgebieden kan glyfosaat in stofdeeltjes zitten en zo worden ingeademd. Dit gebeurt wanneer boeren grote hoeveelheden van het middel sproeien.

Waarbij een deel van de druppels verdampt of door de wind wordt meegevoerd. Onderzoek heeft aangetoond dat glyfosaat in de lucht kan blijven hangen en zich kilometers verder kan verspreiden.

Daardoor kunnen mensen die ver weg van landbouwgebieden wonen er alsnog aan blootgesteld worden. In sommige regio’s is zelfs vastgesteld dat de concentratie glyfosaat in de lucht en het regenwater hoger is tijdens het landbouwseizoen.

Wat aantoont hoe wijdverspreid deze stof is. Hoewel de effecten van langdurige inademing nog niet volledig begrepen worden, groeit de bezorgdheid over mogelijke gevolgen voor de luchtwegen en het immuunsysteem.

Wat zijn de risico’s van glyfosaat?

De meningen zijn verdeeld, maar er zijn zorgen over de mogelijke gezondheidsrisico’s van glyfosaat. Sommige studies suggereren dat langdurige blootstelling verband houdt met verstoringen in de hormoonhuishouding.

Ook met negatieve effecten op de darmflora en zelfs een verhoogd risico op bepaalde ziekten. Aan de andere kant beweren producenten en enkele instanties dat glyfosaat in lage doses veilig is.

Dit debat zorgt ervoor dat wetenschappers voortdurend nieuw onderzoek uitvoeren om de langetermijneffecten beter te begrijpen. Tot die tijd blijft voorzichtigheid geboden.

Vooral voor mensen die veel bewerkte voedingsmiddelen consumeren of in landbouwgebieden wonen waar glyfosaat veelvuldig wordt gebruikt.

Is glyfosaat schadelijk voor de gezondheid?

Hoewel de meningen verschillen, heeft de Wereldgezondheidsorganisatie glyfosaat geclassificeerd als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’. Dat geeft toch wel te denken.

Wetenschappers blijven onderzoeken of glyfosaat schadelijk is. Zo vond een recente meta-analyse in Environmental Sciences Europe dat blootstelling aan hoge niveaus mogelijk schadelijke effecten heeft op de lange termijn.

Onderzoekers kijken nu zelfs naar voedingsstoffen zoals zink en moringa om te zien of die het lichaam kunnen helpen zich te beschermen tegen pesticiden.

Hoe kun je blootstelling aan glyfosaat verminderen?

Goed nieuws: je kunt zelf een aantal eenvoudige en effectieve stappen zetten om minder glyfosaat binnen te krijgen! Hoewel glyfosaat overal lijkt te zitten, zijn er manieren om je blootstelling te beperken.

Door slimme eetgewoonten en eenvoudige aanpassingen kun je al een groot verschil maken voor je gezondheid en welzijn.

Welke stappen kun je nemen?

• Kies vaker voor biologische producten.
• Spoel groenten en fruit goed af.
• Gebruik een waterfilter om je drinkwater te zuiveren.

Ik ben zelf overgestapt op een waterfilter en merkte direct een subtiele verbetering in smaak. Kleine moeite, groot effect!

Daarnaast probeer ik vaker producten zoals avocado en pruikzwam te eten, omdat sommige voedingsdeskundigen denken dat ze nuttige antioxidanten bevatten. Het kan geen kwaad, toch?

Glyfosaat is alomtegenwoordig, maar dat betekent niet dat we er niets aan kunnen doen. Door bewuste keuzes te maken, kunnen we onze blootstelling verminderen en hopelijk wat gezonder leven!

Bronlijst:

Glyphosate in Bread and Flour | Glyphosate in Wheat and Bread | Glyphosate in Mexican Water | IARC on Glyphosate | Glyphosate and Non-Hodgkin Lymphoma | Glyphosate as Endocrine Disruptor | Glyphosate in Canadian Foods | Washing Pesticide Residues | Water Treatment for Glyphosate