's Nachts Honger bij Diabetes: Oorzaken en Oplossingen voor een Gezondere Nachtrust

09 maart 2025

✍️ Hoi! Ik ben Yasmine, ik ben werkzaam als diabetesverpleegkundige en in deze blog ga ik jullie bijpraten over waarom je ‘s nachts honger kunt krijgen bij diabetes :)

In het kort:

Nachtelijke honger bij diabetes komt vaak door een lage bloedsuiker (hypo), verkeerde voedingskeuzes of medicatie. Eet overdag gebalanceerd met eiwitten en complexe koolhydraten om schommelingen te voorkomen. Pas indien nodig je insulineschema aan en zorg voor een vast slaappatroon. Overleg met je arts bij aanhoudende klachten.

Je Gezondheid een BOOST geven? 🍏 ➜

Waarom krijg je ‘s nachts honger bij diabetes?

Veel mensen met diabetes hebben ’s nachts trek en vragen zich af waarom dat zo vaak gebeurt. Je hebt net gezellig gegeten, bent klaargemaakt voor bed en dan… rommelt je maag ineens als een knorrend leeuwtje.

Dit kan allerlei redenen hebben: misschien schommelt je bloedsuiker, of heb je overdag niet de juiste voedingskeuzes gemaakt. Soms spelen ook medicijnen een rol, of zelfs stress die je lichaam onbewust alarmeert.

Het is dus helemaal niet gek als je een nachtelijke snackdrang ervaart, maar het kan wel vervelend zijn als het je kostbare nachtrust verstoort.

Een vriend van me, die al jaren met diabetes leeft, vertelde me ooit dat hij nachtenlang wakker lag door honger. Hij probeerde van alles: extra eten voor het slapengaan, later dineren, maar niets leek te helpen.

Pas na een gesprek met zijn arts en enkele aanpassingen in zijn voeding en medicatie, vond hij een manier om rustiger te slapen. Dit laat zien dat er niet één oplossing is, maar dat iedereen zijn eigen balans moet vinden.

“Nachtrust begint bij een stabiele bloedsuiker.”

Hoe bloedsuikerdalingen nachtelijke honger veroorzaken

Als je bloedsuiker plotseling daalt – ook wel bekend als een ‘hypo’ – gaat je lichaam in de alarmmodus en geeft het een soort “help, geef me eten!”-signaal af. Dat merk je onder andere aan plotselinge trek, maar het kan ook gepaard gaan met zweten of hartkloppingen.

Je lichaam is dan hard bezig om te voorkomen dat je bloedsuiker nóg verder zakt. Dit verschijnsel kan dus heel hinderlijk zijn in de nacht, omdat je er wakker van kunt worden.

Gelukkig zijn er handige tips die je kunt toepassen om dit te minimaliseren, zoals slim snacken en je medicatieschema goed plannen. Want de bedoeling is natuurlijk om lekker door te slapen!

Volgens recent onderzoek gepubliceerd in een gerenommeerd tijdschrift over endocrinologie blijkt dat mensen met diabetes type 1 en type 2 die een evenwichtige mix van eiwitten en complexe koolhydraten consumeren, minder last hebben van nachtelijke hypo’s. Dit onderstreept hoe belangrijk het is om goed na te denken over wat je eet, vooral voor het slapengaan.

De rol van insuline en medicatie

Wie diabetes heeft, weet dat insuline en andere medicijnen onmisbaar zijn voor een goede bloedsuikerregulatie. Toch kunnen sommige van deze middelen ervoor zorgen dat je in de nacht te laag komt te zitten.

Dat gebeurt vooral als je dosering te hoog is of als de timing van je inname niet goed is afgestemd op je maaltijden. Mogelijk moet je dus samen met je arts zoeken naar de ideale balans tussen insuline, medicijnen en je dagelijkse eetmomenten.

Neem vooral de tijd om dit goed uit te pluizen, want een beetje finetuning kan al een wereld van verschil maken voor je nachtelijke hongeraanvallen!

“De juiste balans in insuline geeft rust in de nacht.”

Welke medicijnen het meeste invloed hebben

Bepaalde insulinesoorten en orale medicatie, zoals sulfonylureumderivaten, staan erom bekend dat ze eerder een hypo kunnen veroorzaken. Die plotse dip kan juist ’s nachts toeslaan, precies als je lekker in dromenland zou moeten zijn.

Klinkt niet echt fijn, toch? Als je vermoedt dat dit bij jou speelt, is het superbelangrijk om dit aan te kaarten bij je arts of diabetesverpleegkundige.

Misschien blijkt dat een andere dosering, een ander soort medicijn of een ander schema beter bij je past. En als je behandelaar vindt dat alles goed loopt, maar jij toch last blijft houden van die nachtelijke trek, dan kunnen jullie samen verder zoeken naar alternatieven.

Beter voorkomen dan genezen, zeggen ze wel eens.

Voedingstips om nachtelijke honger te voorkomen

Je eetpatroon overdag heeft gigantisch veel invloed op hoe je je ’s nachts voelt. Denk aan de balans tussen koolhydraten, eiwitten en vetten, maar ook aan de hoeveelheid vezels die je binnenkrijgt.

Als je bijvoorbeeld overdag vooral snelle suikers eet, ga je vaker te maken krijgen met pieken en dalen in je bloedsuiker. En waar pieken zijn, volgen dalen – met nachtelijke honger als mogelijk gevolg.

Het is dus slim om gedurende de dag rustig je brandstof aan te vullen met voedingsmiddelen die niet direct voor een hoge bloedsuiker zorgen. Zo houd je alles een beetje in balans en verklein je de kans dat je ’s nachts wakker wordt met een knorrende maag.

Een collega van me, die diabetescoach is, vertelde dat veel van haar cliënten baat hebben bij een kleine eiwitrijke snack voor het slapengaan. Dit kan een handje noten of een halve avocado zijn.

De langzame vertering helpt om bloedsuikerpieken en -dalen te voorkomen. Ook voedingsmiddelen zoals perilla en spirulina kunnen bijdragen aan een stabielere bloedsuikerspiegel en langer verzadigd gevoel.

“Slimme voeding overdag voorkomt honger in de nacht.”

Het belang van complexe koolhydraten en eiwitten

In plaats van die snelle suikers, kun je beter kiezen voor iets waar je lichaam wat langer mee bezig is. Denk aan volkoren brood, havermout, bruine rijst en bonen voor de complexe koolhydraten, plus mager vlees of vis, eieren en plantaardige eiwitbronnen zoals tofu en noten.

Daarnaast kunnen ingrediënten zoals broccolikiemen en gember helpen om je spijsvertering te ondersteunen en ontstekingen in het lichaam te verminderen. Een lekker voorbeeld is volkoren pasta met een saus vol groenten en een magere eiwitbron, of een rijkgevulde soep met linzen en kruiden zoals salie.

Niet super spannend, maar wel superhandig voor je nachtrust!

Stress en slaap: verborgen triggers voor nachtelijke honger

Stress en slaaptekort beïnvloeden je bloedsuiker en hongergevoel. Onvoldoende slaap kan je eetlust verstoren en leiden tot meer trek in suikerrijk voedsel.

Een gebrek aan rust kan je lichaam in een soort overlevingsmodus zetten, waarin je brein schreeuwt om energie. Dat kan zich uiten in nachtelijke honger of juist onstilbare trek overdag.

Gelukkig kun je met wat structuur en kalmerende routines de negatieve impact van stress flink beperken.

“Rust in je hoofd brengt balans in je honger.”

Hoe een betere slaap helpt bij hongeraanvallen

Een vast slaapritme en ontspanningstechnieken kunnen helpen om nachtelijke honger te verminderen. Probeer bijvoorbeeld meditatie, ademhalingsoefeningen of lees een rustgevend boek.

Vermijd felle schermen en cafeïne voor het slapengaan, zodat je lichaam echt in de rustmodus kan komen. Met voldoende slaap ondersteun je je bloedsuikerregulatie en voel je je overdag een stuk energieker.

Zelfs kleine aanpassingen, zoals elke avond op dezelfde tijd gaan slapen, kunnen al voor verrassend veel verbetering zorgen.

Wat te doen bij nachtelijke honger?

Word je ’s nachts toch wakker met een rommelende maag? Blijf dan niet te lang draaien in bed, maar beoordeel of je daadwerkelijk honger hebt.

Als je bloedsuiker te laag is, is het verstandig om iets te eten. Pak bij voorkeur een kleine, uitgebalanceerde snack, niet een zware maaltijd.

Zo voorkom je dat je bloedsuiker ineens alle kanten op schiet en kun je daarna weer snel verder slapen.

“Luister naar je lichaam, ook in de nacht.”

Gezonde snacks die je bloedsuiker in balans houden

Kies voor een kleine eiwitrijke snack zoals Griekse yoghurt, een handje noten of een gekookt ei. Vermijd snelle suikers, want die zorgen voor een snelle piek en daarna een flinke dip.

Een volkoren cracker met een beetje hüttenkäse kan ook een goed idee zijn. Of probeer eens een avocado-spread met wat kruiden.

Met zulke snacks geef je je lijf net genoeg energie om weer in slaap te vallen, zonder dat je bloedsuiker onnodig gaat schommelen.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Als je regelmatig last hebt van nachtelijke honger en het gevoel hebt dat je bloedsuikerspiegel te veel schommelt, is het verstandig om een afspraak te maken met je arts.

Soms kan er een onderliggend probleem zijn of is je medicatie niet goed afgestemd. Samen kunnen jullie kijken naar mogelijke oorzaken en aanpassingen.

Beter een keer te vaak checken dan te laat ingrijpen bij een voortdurend probleem.

“Voorkomen is beter dan genezen—check op tijd.”

Signalen dat je bloedsuikerregulatie niet goed werkt

Frequent zweten in de nacht, duizeligheid of extreme honger kunnen tekenen zijn dat je bloedsuikerspiegel alle kanten op gaat. Misschien is je medicatie niet optimaal, of heb je je eetpatroon verkeerd ingepland.

Een arts of diabetesverpleegkundige kan je adviseren over mogelijke oplossingen, of verder onderzoek als dat nodig is. Onthoud dat je er niet alleen voor staat.

Door je klachten serieus te nemen, kun je sneller weer rustig slapen.

Conclusie: zo houd je nachtelijke honger onder controle

Om ’s nachts niet met een rommelende buik wakker te worden, is het belangrijk om overdag goede keuzes te maken en je bloedsuiker stabiel te houden. Check of je medicatie of insuline misschien aangepast moet worden, want een iets lagere dosering kan soms al wonderen doen.

Kies bij het avondeten voor vezelrijke koolhydraten en eiwitten, zodat je maag ook echt wat te doen heeft in de nacht. En vergeet niet om stress aan te pakken en genoeg te slapen, want je lichaam heeft rust en ontspanning nodig om goed te kunnen functioneren.

Laat die nachtelijke honger vooral je leven niet beheersen: met een beetje aandacht en creativiteit kun je jezelf prima op de rit houden en lekker doorslapen tot de ochtendzon je wekt!

Een lezer van mijn blog deelde onlangs hoe hij met een paar eenvoudige aanpassingen – zoals een consistent slaapschema, voedingsmiddelen zoals vlierbessensap en kruisbloemige groenten, en bewuster eten – zijn nachtelijke hongeraanvallen sterk heeft verminderd.

Dit laat zien dat kleine veranderingen al een groot effect kunnen hebben!

Bronlijst: